- Mówią o mnie, że byłem adwokatem, doktorem i Bóg wie czym jeszcze. A ja żadnych wysokich szkół nie mam, tylko wrodzony talent - tak opisywał samego siebie Szymon Gięty. W czasie wojny został wywieziony do Niemiec na przymusowe roboty. Zanim osiedlił się w Gorzowie, imał się różnych zawodów, od księgowego w PGR, do palacza. Później został kloszardem. Gorzowianom objawił się w latach 60. i zasłynął z ciętego dowcipu i inteligencji. Każdy jego kolejny pomysł wzbudzał powszechną wesołość i był jasnym punktem w szarej gomułkowskiej rzeczywistości.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
Przy odlewaniu pomnika z brązu pracował również autor, artysta rzeźbiarz, Andrzej Moskaluk. Rzeźba powstała w marcu 2004 r., dwa miesiące przed jej postawieniem w Gorzowie.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
Kiedyś Szymon przebrał się w zdobyty gdzieś mundur carskiego generała i wywołał spore zbiegowisko w środku miasta. Dopiero interwencja milicji skłoniła go do włożenia swego starego odzienia. Niezłą konsternację spowodowało też pojawienie się w witrynie jednego z zakładów fotograficznych sfingowane zdjęcia ślubnego Szymona. Znany był pokoleniom gorzowian jako Szymon Gięty, pod tym pseudonimem doczekał się nawet własnego hasła w zbiorach regionalnych biblioteki wojewódzkiej. Dopiero gdy zmarł w 1998 roku okazało się, że nazywał się Kazimierz Wnuk.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
W obiegowej opinii był człowiekiem wykształconym, ale ekscentrykiem i kontestatorem, który świadomie wybrał życie kloszarda. Do dziś krążą legendy związane z jego osobą. Znana jest historia, jak przed laty na rynku przy ul. Jerzego ustawił namiot i przed wejściem powiesił napis: "W namiocie można obejrzeć żywą małpę. Wstęp pięć złotych". I ludzie płacili. Tyle że zamiast małpy, w namiocie było lustro. Inna wersja tej anegdoty podaje,że w namiocie miał być kanarek, ale Szymon umieścił tam zwykłego wróbla. Ciekawscy wstydzili się potem przyznać, że padli ofiarą żartu. Więcej o życiu Szymona możecie przeczytać tutaj.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
Szymon dał się zapamiętać w latach 70. z pochodów pierwszomajowych. Dzień przed pochodem milicja wywoziła go daleko za miasto. Zawsze jednak zdążył wrócić i szedł potem na końcu pochodu w łachmanach, z wózkiem i całą swoją menażerią: psem, jastrzębiem, kuną i prawdziwą małpą. Chcąc nie chcąc zgromadzona na trybunie władza ludowa musiała odbierać honory i uszanowanie od kloszarda zamykającego pochód. Bodajże po raz ostatni Szymon wystąpił na przed dwoma laty na wiecu w obronie województwa i przygotował nawet własny transparent. Potem trudno już było go spotkać na ulicach, chorował, a ostatnie miesiące spędził w hospicjum św. Kamila.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
- Kazio to była natura wędrowca. W rodzinie nazywany był Kaziem Wędrowniczkiem. Jeszcze przed wojną, kiedy chodził do Technikum Ogrodniczego, dostał rower. Jeździł od wsi do wsi, od miasteczka do miasteczka i robił kronikę. Przyjeżdżał do miejscowości, opisywał ciekawostki, malował dworki i kościoły, szedł do wójta po pieczątkę i jechał dalej. Zgromadził trzy albumy, które w 1939 r. spłonęły w jego warszawskim domu rodzinnym - wspominała Barbara Dziewulska, siostrzenica Szymona. Po wojnie odwiedził ją w Koszalinie, posiedział trzy dni i znów powędrował. Spotkała go ponownie dopiero przed 15 laty.
Fot. Artur Brykner / Agencja Gazeta
- Kaziu mówił, że już się nie chce tułać, że jego domem jest Gorzów. Mówił, że tu są cudowni ludzie i wszyscy go szanują. Piszą o nim gazety - opowiada siostrzenica Szymona. - To był wolny człowiek, mądry i uczciwy. Cieszył się, że nigdy nie jeździł pociągiem na gapę. Od nikogo nic nie chciał. Cały Kazio - mówiła Barbara Dziewulska.
1 maja w 2004 r. Szymon Gięty znów odegrał swój numer. Powrócił na główna ulicę Sikorskiego jako pomnik. Polska tego dnia wchodziła do Unii Europejskiej, ale dla gorzowian równie ważne było stanąć przy Szymonie. Wokół rzeźby gromadziły się tłumy.
Niedawno przypomniał o tym na swoim Facebooku Jerzy Synowiec, znany adwokat, radny i jeden z inicjatorów powstania pomnika.
Fot. Facebook.com/AdwokatGorzowJerzySynowiec
Podczas odsłonięcia pomnika obecna była rodzina pana Kazimierza, oraz pomysłodawcy i organizatorzy zbiórki pieniędzy, czyli Społeczny Komitet Budowy Pomnika Szymona Giętego. Była także ekipa lokalnego wydania Gazety Wyborczej.
Fot. Daniel Adamski
Fot. Daniel Adamski
Dziennikarze "Wyborczej" po odsłonięciu pomnika zorganizowali dla mieszkańców zawody w toczeniu fajerki. Szymon w tej dyscyplinie był prawdziwym mistrzem.
Fot. Daniel Adamski
Fot. Daniel Adamski
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze