Zielone skarby Gorzowa [FOTORELACJA]

Gorzów leży na granicy Równiny i Kotliny Gorzowskiej, a przecina je rzeka Warta. Mimo że miasto leży na równinie na jego terenie jest sporo wzniesień dochodzących do 80 metrów. Sporo z nich służy jako punkty widokowe. Wielu mieszkańców podtrzymuje legendę usytuowania miasta, podobnie jak Rzymu, na siedmiu wzgórzach. Niestety, na próżno jest szukać informacji o konkretnych wzniesieniach. Obecnie miasto położone jest przynajmniej na 20 sporych pagórkach.

Miasto obfituje w parki, których jest aż dziewięć. Obejmują ok. 130 h. Na jednego mieszkańca przypada więc około 10,5 m. kw. Parki obfitują w wiele okazów bardzo ciekawej roślinności. Miejsca te szczególnie upodobały sobie ptaki, których jest tutaj około 90 różnych gatunków. Zimorodki, pustułki, drozd śpiewak, czy sójka? Ich obserwacja może być spora gratką dla ornitologów. W parkach można znaleźć również wiele rzadkich gatunków drzew i krzewów. Kwiatowym symbolem miasta jest róża. Mnóstwo ich rośnie w Parku Wiosny Ludów, potocznie zwanym Parkiem Róż. W 1938 roku posadzono tam 3500 krzewów. Warto się tam wybrać, aby na własne oczy zobaczyć między innymi rzadki okaz klonu Ginnala, gatunku pochodzącego z Azji, rosnącego głównie w Chinach, Japonii i Korei. W parku jest również wysepka porośnięta olchami usytuowana po środku Stawu Kłodawskiego. Gniazdują na niej głównie kaczki krzyżówki.

W Parku Róż warto zatrzymać się na dłużej, aby przespacerować się pięknymi alejkami porośniętymi kasztanowcami. Wśród drzewostanu znajdziemy również graby, wierzbę mandżurską, platany klonolistne, katalpę żółtokwiatową, irge błyszczącą, berberys japoński, suchodrzew skrytoowocowy czy topolę wielkolistną pochodzącą z Chin. Wierzba biała rosnąca w parku uznana jest za pomnik przyrody.

Przy ul. Walczaka znajduje się jeden z najciekawszych parków. Swoją nazwę przyjął od znajdującego się w na jego terenie szpitala psychiatrycznego. Mimo że nazwa nie należy do zbyt fortunnych warto tam zajrzeć. Założono go w 1888 roku i zajmuje obecnie powierzchnię ponad 7 ha. Park przylega do ulicy i alejki obsadzonej 200 letnimi lipami. Wyjątkowe są dwa okazy tulipanowca amerykańskiego. W obwodzie mają 368 i 257 cm, a w czasie kwitnienia ich kwiaty przypominają nieco tulipany. Dawniej, ze względu na lekkość drzewa, wykorzystywane było do budowy instrumentów muzycznych.

W parku zobaczyć można również egzemplarz kasztanowca jadalnego, mający 314 cm obwodu. Niestety, ten okaz nie owocuje. Ciekawym drzewem jest również pomnikowy dąb szypułkowy z obwodem rzędu 460 cm. Park jest wielką, dendrologiczną skarbnicą, przez mieszkańców niestety, nie docenianą.

Park Kopernika ma powierzchnię prawie 18 ha. Dawniej miejsce to było dobrze zaplanowanym architektonicznie i dendrologicznie cmentarzem. Do dzisiaj pozostała na jego terenie kaplica, który obecnie służy jako kościół ewangelicko-augsburski. Ciekawym okazem parku jest buk pospolity rosnący na skrzyżowaniu dwóch ulic Walczaka i Pomorskiej. Jest to najpiękniejszy okaz tego gatunku. Najstarszym drzewem parku jest zaś żeński okaz cisu pospolitego, który już król Władysław Jagiełło objął ochroną. Jego drewno było bardzo przydatne do wyrobu łuków. Tuż obok parku Kopernika na terenie 6,4 ha znajduje się kolejny park Zacisze. Założony został w 1905 roku, a jego drzewostan zdominowały rodzime dęby, buki, klony i brzozy.

Na 11,2 ha położony jest kolejny park Siemiradzkiego. Obszar ten przecinają doliny i wzgórza dochodzące do 40 metrów. Wiele tam klonów, lip i akacji. Idąc w górę główną ścieżką dochodzi się do Kozaczej Góry i pawilonu widokowego z 1909 roku. Widać z tamtą panoramę miasta. W parku jest jeszcze jedna platforma widokowa, z której widać prawie całe miasto, a nawet jego południowe przedmieścia. Bez wątpienia jest to najpiękniejszy widok na śródmieście Gorzowa. Na szczyt wzniesienia prowadzi 241 stopni dawniej reprezentacyjnych, dziś już zamkniętych, ze względu na swój stan techniczny, Schodów Donikąd. Tuż obok umieszczona jest symboliczna tablica wyznaczająca środek miasta.

Nie jest uznawany za park miejski, ale niewątpliwie warto go odwiedzić. Mowa o ogrodzie dendrologicznym przy ul. Warszawskiej na terenie Muzeum Lubuskiego. Ogród ma ponad 3 ha. Rośnie tu około 150 różnych gatunków drzew i krzewów. Dominują platany klonolistne, lipy i wiązy. Ciekawa jest kolekcja magnolii japońskiej, pośredniej i gwiaździstej. Znajdują się tam również bardzo egzotyczne drzewa, takie jak złotolin japoński, jodła kalifornijska i koreańska, jałowiec, mahonia pospolita czy różanecznik fioletowy. Ciekawostką jest również kłokoczka południowa, jedyny taki okaz, którego drzewo dawniej wykorzystywane było do wyrobu kijów do maselnic. Z nasion tej rośliny były wykonywane różańce.

W grodzie terenie Muzeum Lubuskiego zobaczyć można również zrekonstruowany grobowiec megalityczny sprzed około 4100 lat, który jest najstarszą budowlą w mieście. Zbudowany jest z łupanych płyt, których ciężar to nawet 3 tony.

W jego wnętrzu udało się odnaleźć szczątki 17 osób, które najprawdopodobniej były członkami jednej rodziny. Dodatkowo w grobowcu odnaleziono dłuta, toporki i resztki ozdób.

Nikt nie wie kiedy i przez kogo został tam posadzony. Mowa o bluszczu pospolitym rosnącym tuż obok muru na zbiegu ulic Teatralnej i Cichońskiego. Pnącze ma ponad 40 cm obwodu i 6 metrów wysokości. W 2005 roku uznany został za pomnik przyrody. W dawnych tradycjach wielu narodów uznawano bluszcz za symbol wierności, miłości, przywiązania i trwałości życia.

W samym centrum miasta przy ul. Jagiełły tuż obok Schodów Donikąd ustawiony jest tajemniczy pomnik. Jest to wielki głaz z wyrytym na nim okiem wpisanym w trójkąt. Według niektórych źródeł jest to boskie oko mające pilnować ludzi. Niewątpliwie jego pochodzenia można doszukiwać się już w mitologii egipskiej. Symbol bardzo przypomina oko Horusa. Wiązany jest również ze znakiem masonów. Niedaleko Gorzowa zobaczyć można dwa bardzo ciekawe pomniki przyrody nieożywionej. Są nimi głazy narzutowe. Do pierwszego z nich znajdującego się w na terenie Nadleśnictwa Wojcieszyce najłatwiej dotrzeć jadąc z Kłodawy. Wyryty jest na nim tajemniczy napis: Wünschen 1932. Najprawdopodobniej ktoś uwiecznił swoje skryte marzenie. Kamień ma w obwodzie 365 cm, a wysoki jest na 67 cm. Drugi kamień w gminie Kłodawa upamiętnia niemieckiego leśnika zamordowanego w 1923 r. jego obwód to 250 cm, a wysokość 135 cm.

Wyjdźmy za miasto trochę, bo warto. Oprócz ciekawych miejsc pod względem dendrologicznym warto przyjrzeć się rzece Warcie i jej okolicom. Jej największym dopływem w Gorzowie jest rzeka Kłodawka (27,3 km) wypływająca z jeziora Karskie Wielkie. Tuż obok miejscowości Santok do Warty wpada Noteć. W Kostrzynie zaś Warta zlewa się z Odrą.

Wyjdźmy za miasto trochę, bo warto. Oprócz ciekawych miejsc pod względem dendrologicznym warto przyjrzeć się rzece Warcie i jej okolicom. Jej największym dopływem w Gorzowie jest rzeka Kłodawka (27,3 km) wypływająca z jeziora Karskie Wielkie. Tuż obok miejscowości Santok do Warty wpada Noteć. W Kostrzynie zaś Warta zlewa się z Odrą. Na terenie powiatu leżą 42 jeziora, a największe z nich to Marwicko o powierzchni 140,3 ha. Kolejne pod względem wielkości jest Lipie Duże o powierzchni 79,4 ha, Chłop o pow. 64,3 ha, Wielkie o pow. 52,3 ha, Przyłęg o pow. 46,25 ha oraz Glinik o pow. 46,0 ha. Są one wykorzystywane głównie w celach rekreacyjnych. Więcej o jeziorach dowiesz się tutaj. W powiecie gorzowskim utworzono sześć rezerwatów. W gminie Witnica zaczyna się i ciągnie do Kostrzyna Park Narodowy Ujście Warty, z racji bytowania ok. 120 gatunków, w tym zagrożonych wyginięciem, uznawany za unikalny w sali całej Europy.