Zapytaliśmy Lubuszan, za co najbardziej lubią Unię Europejską i za co nie lubią. "Ten projekt leczy z egoizmów"

Za co najbardziej lubię Unię Europejską? Za to, że po tragicznych spustoszeniach dwóch wojen światowych za sprawą takich osób chociażby jak Robert Schuman, Jean Monnet, Alcide de Gasperi czy Konrad Adenauer uwierzono, że  wzajemne zranienia, ból i zadane sobie cierpienia można przezwyciężyć i zamienić w owocną współpracę. Traktuję to w kategoriach cudu. Unia Europejska, jako projekt wspólnotowy jest tym, co mnie zachwyca. Każdy kraj ma swoją odrębną historię, język, kulturę, interesy i próba połączenia tego w jedną w miarę spójną całość, przy zachowaniu odrębności i suwerenności, wymaga porzucenia swoich narodowych egoizmów i tendencji nacjonalistycznych. Jak trudne w naturalny sposób wydają się takie próby integracji, każdy może sobie wyobrazić patrząc na swój mały świat, gdzie umiłowanie tego, co moje, moje zdanie i moja racja uniemożliwiają nawet najmniejsze połączenia. Projekt unijny leczy z takich egoizmów i jak nic daje szansę na pokojowe bytowanie.

A czego nie lubię w Unii? Na przykład głosowań typu 27:1. I żeby to jeszcze można było wyjaśnić "narodowym egoizmem".

Co najbardziej lubię w UE? To, że dała nam możliwości rozwoju. Mamy otwarte granice i lepszy kontakt z sąsiadami. Jako gej zauważam też, że bycie w Unii odświeżyło nas światopoglądowo. Polacy wyjechali do pracy za granicę i zobaczyli, że jest inny świat, gdzie nieważne jest, jak wyglądasz, jak jesteś ubrany. Na ulicy i tak nikt nie zwraca na ciebie uwagi. Poza tym UE daje nam pewną gwarancję bezpieczeństwa - jak polscy parlamentarzyści robią wariactwa, to jest jeszcze ktoś, kto czuwa i pilnuje ich posunięć. Taka instytucja stojąca na straży demokracji.

Dzięki pieniądzom z Unii mocno rozwinęły się nasze miasta. W Zielonej Górze widać to gołym okiem, choćby po autobusach elektrycznych. Zresztą niemal na każdym kroku stoją tablice informujące, że daną inwestycję wykonano dzięki unijnym funduszom.

Czego najbardziej nie lubię? Chyba nie ma takiej rzeczy. Irytuje mnie jedynie fakt, że w Polsce tworzone są zagraniczne fabryki-córki, które niewiele dają polskiej gospodarce, a gdzie wykorzystywani jesteśmy jako tania siła robocza do składania podzespołów. Mógłbym też ponarzekać na słynne "prostowanie bananów", ale przecież polscy politycy nawet częściej tworzą głupie przepisy. Niestety, te pisane w Polsce mają większy wpływ na nasze życie.

Europę wspólną, którą tworzymy, niech nawet nazywamy ją teraz UE, lubię za to, że ma przyszłość. Mało co obecnie ją ma. W ogóle przestaliśmy myśleć ze spokojem w przód. W noc akcesyjną, 15 lat temu,  spotkaliśmy się na słubickim dachu w polsko-niemieckim gronie. Przyjechałem tam z Berlina, 1 maja pojechałem do Gorzowa na urodziny mojej mamy. Wszystko wydawało się toczyć normalnym rytmem. Na słubickiej rubieży czuło się wciąż mocno czasy Towarzysza Edwarda. Gdzieś tam mural z Komesem i ten "most przyjaźni" tyle razy przedreptany. Wysoko nad Słubicami, dobrze się razem w naszym poststudenckim gronie ze sobą bawiąc, patrzyliśmy w przyszłość z głęboką pewnością, nie czując obrzydzenia do minionego. Jakoś tak teraz wydaje mi się, że to był jakiś inny odcinek "Good Bye Lenin".

Gdzieś tam śpiewał Stachursky, ktoś tam z kimś się na scenie obściskiwał, a my wmieszaliśmy się w rozradowany tłum. Tak to było wtedy samo przez się zrozumiałe. Tak jak dziadkowie mówili, za wyjątkiem tego o czym nie mówili - o wojnie, wojnie, wojnie, że podróżowanie, przemieszczanie, że spotykanie innych ludzi, że pomysły i idee bez granic. No więc miało wreszcie minąć to, co było granicą i że teraz to tylko w górę. Wróciliśmy znów razem na ten słubicki dach tej nocy i było dalej wszystkim nam wesoło. Mazel tov! I strzeliły szampany. Nie wiem jak pamiętają to inni, rozpierzchliśmy się potem do naszych różnych europejskich spraw. Czy znów trzeba wejść na jakiś dach i popatrzeć z góry? Oby nie trzeba było zejść do piwnic, bo z góry coś może spaść. To o czym dziadkowie nam nie opowiadając chcieli nas przed tym bronić. Nie. Niech żyje moja Europa. I wasza. I naszych dziadków niedoszła. I dla naszych dzieci jak najlepsza.

Najbardziej w cioteczce Unii lubię program wymiany studenckiej Erasmus. Widzę na własne oczy, jak zmieniają się studenci, którzy odważyli się spędzić semestr na zagranicznej uczelni. Czechy, Hiszpania, Niemcy - to właściwie nie aż tak ważne, gdzie. Gdy wracają, są dorosłymi ludźmi, którzy potrafią o siebie zadbać i nie boją się wyzwań. Wiedzą już, że poradzą sobie w różnych sytuacjach. Sama jako wykładowczyni też korzystam z tego programu. Wykładałam w Antwerpii, w Bańskiej Bystrzycy i we Lwowie. I też już wiem, że sobie poradzę. Ostatnio na konferencji w Bukareszcie poznałam świetną doktorantkę z Serbii. Tak się zagadałyśmy w drodze z obrad do akademika, że zgubiłyśmy drogę. Dziewczyna wpadła w popłoch, a ja od razu włączyłam nawigację w telefonie. Ona nie mogła. Serbia nie jest członkiem Unii Europejskiej i opłaty za korzystanie z internetu nie są tam regulowane przez Wspólnotę. Zapłaciłaby fortunę! Razem znalazłyśmy drogę.
Cioteczka Unia nas nie rozpieszcza. Daje wędkę, nie rybkę. Ta wędka jest czasami nieprzystosowana do naszych możliwości i potrzeb, mało elastyczna i trudna w obsłudze. Biurokracja - tego w Unii Europejskiej nie lubię najbardziej, ale gdy siedzę w bibliotece UZ, której budowa została sfinansowana ze środków unijnych, to wybaczam cioteczce różne dziwactwa. Nie zamieniłabym jej na inną.

Miałem zaledwie 7 lat, gdy Polska weszła do Unii. Ale pamiętam, jak wielu ludzi w mojej rodzinnej miejscowości cieszyło się z tego powodu. Nie rozumiałem tego, ale z biegiem czasu zacząłem pojmować, jakie korzyści daje UE. Jestem studentem anglistyki, bo uwielbiam ten język. A co za tym idzie - podróżować. A wiadomo, że bez znajomości chociaż jednego języka nie ma sensu wyruszać za granice. Mam w planie zwiedzić Stary Kontynent wzdłuż i wszerz, a umożliwi mi to Erasmus. Szczerze mówiąc, nie wiem jeszcze do którego kraju się wybiorę. Ale gdzieś na pewno. Gdyby nie nasze członkostwo w Unii to być może mógłbym tylko palcem na mapie znaleźć się w Londynie czy Mediolanie.
Ciężko mi powiedzieć. Polska nadal nie znajduje się w strefie euro, ale to kwestia czasu. Liczę też na to, że nadchodzące eurowybory wyłonią odpowiednich reprezentantów naszego kraju. A im uda się ugrać dla Polski jeszcze więcej niż dotychczas.

Za co lubię? Za wolność. Dawniej stresowała mnie jedna rzecz; kiedy miałem przekraczać granice, nawet w "demoludach",  Czechosłowacji, Niemiec, czy Węgier. to było czekanie na wydanie paszportu, oddawanie paszportu i jeszcze w dodatku traktowanie na granicy, jakbym był nie wiem jakim szmuglerem. Wiadomo, jak się jeździło podczas studiów, był zawsze jakiś handel. Kiedyś wracałem z Węgier i za całe wyhandlowane pieniądze kupiłem  sobie dwie płyty Queen. A Kind of Magic i Jazz - do tej pory mam te winyle. Tak mnie przetrzepali, bo nie mogli uwierzyć, że wydałem pieniądze na jakieś płyty , że muszę mieć coś jeszcze. Oglądali te płyty na prawo i lewo, a ja tylko modliłem się, żeby mi ich nie zarysowali.

Teraz jesteśmy w Europie i ja  sobie spokojnie z całym moim majdanem do "Gwiezdnych wojen". Mogę, a może raczej mogłem,  do Londynu pojechać bez problemu, pakując wszystko do samochodu. W Europie czuję się wolny. Ja niekoniecznie muszę jechać do tej Hiszpanii czy Portugalii, ale wiem, że mogę. To sobie cenię. Mogę wziąć dowód i w każdej chwili pojechać na koncert do Berlina, bo akurat filharmonicy grają "Gwiezdne wojny". I wszędzie nie czuję się jak obcy, ale jak Europejczyk.

Powiem szczerze: może i by się znalazły jakieś sprawy, za które ktoś mógłby Unii Europejskiej nie lubić. Ale mnie nic aż tak w niej nie przeszkadza. Może dlatego, że mnie to nie dotyka. Może kogoś innego tak, np. przedsiębiorców jakieś regulacje, przepisy, procedury. Mnie jako artysty, nigdy takie problemy nie dotykały, aby się na coś wkurzać.

Unia zintegrowała nas z Europą. Dzięki zniesieniu granic możemy swobodnie podróżować po całym kontynencie. Czujemy się dziś pełnoprawnymi członkami UE. I to nie biednymi, tylko takimi, którzy potrafią sobie poradzić z nowymi wyzwaniami w nowym świecie. Najważniejsze dla mnie jest jednak to, że jak jadę dzisiaj przez Polskę, to widzę nowe zakłady produkcyjne, nowe drogi, nowe systemy zarządzania różnorodnymi przedsięwzięciami, które są na wysokim poziomie. Jesteśmy w stanie konkurować.

Wiele osób martwi się, że pieniądze, które dostaliśmy z Brukseli jakoś trzeba będzie oddać. O to się nie boję, bo funduszom unijnym zawdzięczamy ogromny rozwój. Co mi nie pasuje w UE, to standaryzacja żywności. Dzisiaj szczególnie widoczna w niektórych państwach Wspólnoty. U nas to zjawisko nie jest jeszcze tak mocne, bo istnieje sporo małych sklepów i dostawców. Mamy gdzie kupić inną, zdrową żywność. Są u nas ludzie, którzy kładą na to nacisk. Jeśli jednak ma to iść w tym kierunku, że we wszystkich marketach będziemy mieć podobne produkty, to jest to zdecydowanie coś, co by mi bardzo przeszkadzało.

W Unii Europejskiej najbardziej lubię otwarte granice. Tę możliwość, że wsiadam w samochód i mogę przejechać całą Europę. Dziś już ciężko nam sobie nawet wyobrazić, jak staliśmy kiedyś godzinami na przejściu granicznym. Nie do pomyślenia. Po drugie dostaliśmy z Unii mnóstwo pieniędzy. Widać to choćby po wybudowanych i odremontowanych drogach. Poza tym jako pracownik wodociągów mogę powiedzieć, że bez pieniędzy z Funduszu Spójności, nie mielibyśmy dzisiaj skanalizowanych wsi pod Zieloną Górą. Jeszcze niedawno mieliśmy szamba, XIX-wieczne rozwiązania. Gdybyśmy mieli te inwestycje prowadzić z budżetu miasta, to nie wiem, ile lat by to trwało. Kanalizację zrobiliśmy m.in. w Przylepie, Łężycy, Krępie, Zawadzie, Drzonkowie, Starym i Nowym Kisielinie. To były potężne dofinansowania na poziomie 85 proc.

Dopóki są pieniądze, to trzeba brać. Niedługo fundusze się skończą i staniemy się płatnikiem netto. Wtedy zawsze możemy zrobić 'polexit'. W historii wielokrotnie nas zdradzano, dojono nas, dlaczego my mamy tego nie zrobić?

W UE nie lubię lewactwa - narzucania światopoglądu, demonstrowania seksualności na ulicach. Nic nie poradzę, jestem człowiekiem starej daty i mam konserwatywne poglądy. Nie podoba mi się, że Unia wpiernicza się do naszych spraw i nas poucza. Jesteśmy dumnym, odważnym narodem i sami powinniśmy o sobie decydować. Na szczęście jesteśmy już na tyle mądrym narodem i wolnym od iluś tam lat, że sami wiemy, co dla nas dobre. Krótko mówiąc, Europa tak, ale Europa narodów. Walutę euro możemy przyjąć, ale dopiero jak będziemy pełnoprawnymi członkami UE i będziemy mieć takie zarobki jak na Zachodzie. Jako obywatele musimy być ekonomicznie niezależni.

Unie lubię przede wszystkim za dotacje. Komunikacja na terenie kraju kulałaby gdyby nie Unia. Poprawiła się jakość dróg. Dojazdy nad morze, dojazdy w góry czy przejazdy miastami są lepsze. Czas podróży jest znacznie krótszy. Mamy też szybszy przepływ towarów między krajami członkowskimi. Jeśli chcemy pojechać sobie gdzieś to jedziemy i kupujemy to, co jest nam potrzebne. To wielkie udogodnienie. Żyje się lepiej. Dobrze, że w dobie rządów PiS instytucje kontrolne UE pilnują praworządności w Polsce. Nie ma dowolności do wprowadzania przez rządy każdego pomysłu, a przynajmniej Unia stara się pilnować, żeby prawo było przestrzegane. Żeby nie doszło do reżimowych rządów, do których próbuje doprowadzić obecna władza.

Nie podoba mi się uogólnianie niektórych przepisów przez Unię. Np. słynne banany, które powinny mieć określoną długość czy zakrzywienie. To dla mnie kuriozalne. To generuje koszty, ktoś musi to sprawdzać. Oczywiście, trzeba kontrolować czy żywność jest zdrowa, ale bez przesady. To wszystko jest troszkę na wyrost. Nie podoba mi się również milionowy przepływ imigrantów przez Europę. Uważam, że kontrole na granicach zewnętrznych Unii powinny być zaostrzone. Jestem za tym, żeby im pomagać. Ale może pomagajmy im na miejscu, w ich rodzinnych krajach.

Za co lubię Unie Europejską? Za swobodę i wolność lecz w wymiarze konsumenta czy turysty, choć brak granic to zasługa strefy Schengen a nie UE jak wielu mylnie ocenia.

Za co nie lubię Unii Europejskiej: Za pozorną równość, za iluzoryczną swobodę gospodarczą, za dopłaty bezpośrednie, które ściągnęły na wieś patologię, za biurokrację. Przeciętny konsument tego nie dostrzega lecz dostrzega to każdy prowadzący biznes wewnątrz UE.