W 1964 zdecydowano o utworzeniu klubu młodzieżowego w piwnicy budynku ZMS . Przez kilka następnych lat pomieszczenia były jednak brudne i zaniedbane. Zespół Dandysi próbował zaprowadzić tam porządek, a Weseli Żacy kompletowali sprzęt: obudowy głośników, 40-watowy lampowy wzmacniacz do gitar, zwany buczkiem. Prawdziwy remont rozpoczął się w 1966 roku. Regina Korona zatrudniła Edwarda Radeckiego i dopiero on ten klub rozruszał. Na pierwszym zdjęciu: z prawej stoi Edward Radecki, a na fotografii poniżej przy stole siedzą od lewej: Jan Telec, ówczesny przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gorzowie i Marcin Balak, po prawej Andrzej Korona i Halina Sikorowa.
fot. z archiwum Edwarda Radeckiego
Edward Radecki przecina wstęgę na znak otwarcia klubu po kolejnym remoncie w roku 1973. Boazerię na ścianach kładli: Edward Radecki, Aleksander Natanek i Andrzej Szewczyk, późniejszy prezydent Gorzowa
Fot. z archiwum klubu
Grają Damianie. Od lewej Mirosław Sitek i Jan Szpakowski. Na dolnej fotografii przy perkusji gra Jerzy Steć, a ręka na strunach gitary należy do Wiktora Kujawskiego.
fot. z archiwum Haliny i Ryszarda Sikorów
Piotr Prońko (na fotografii po lewej stronie), to wielkie objawienie polskiego jazzu lat 70. W tamtym czasie Gorzów istniał na mapie jazzowej tylko dzięki rodzeństwu Prońków i zespołowi Refleks. Po jazzowych początkach w latach pięćdziesiątych przyszło pokolenie bigbitowców lat sześćdziesiątych, prekursorów polskiego rock'n'rolla. I to oni właśnie wymyślili klub w piwnicy, nazwany od początku Pod Filarami.
Sekcja brydżowa rozgrywa partyjkę w klubie. W środku Ryszard Sikora, jego partnerem był Romek Płoński. Na dolnej fotografii Janusz Malendowski prowadzi Listę Przebojów. Pierwszym kierownikiem dawnego klubu był Sławek Marcinkowski, kolejnym był Edward Radecki, po nim Andrzej Bytniewski, a po Bytniewskim Henryk Kubiak.
fot. z archiwum Edwarda Radeckiego
Na zdjęciu koncert zespołu Laboratorium. Kiedy Prońkowie rozjechali się po Polsce, towarzystwo się rozsypało, a Pod Filarami zostały już tylko szkolenia ZMS, non stopy, czyli dyskoteki i wspomnienia po złotym okresie. Ideę klubu jazzowego przywiózł do Gorzowa Władysław J. Ciesielski i jako działacz Gorzowskiego Towarzystwa Muzycznego doprowadził do tego, że w marcu 1977 roku grupa fanów jazzu założyła Gorzowski Klub Jazzowy jako sekcję GTM. Konkretną działalnością zajął się przewodniczący GKJ Janusz Malendowski, zarząd i paru pasjonatów, m.in. Bogusław Dziekański z przydziałem do wieszania plakatów.
Dawny bar w Gorzowskim klubie Jazzowym. Dwie udane jam sessions z udziałem miejscowych muzyków udowodniły, że jest zapotrzebowanie na jazz. To poderwało GKJ do działania. Od września 1979 do czerwca 1980 roku odbyło się 12 koncertów w DK Kolejarz, w tym gorzowskiego zespołu Czwarty Skład. Znowu były wpadki, np. z John Porter Band czy Kasą Chorych, bo frekwencja i finanse nie dopisały, muzyka była zanadto nowoczesna, ale generalnie szło coraz lepiej. Były "jamy", spotkania z muzykami, dyskusje. Na fotografii widać nad barem część plakatu Kasy Chorych, który został tam umieszczony w formie żartu.
Filary ciągle się remontowały, od jakiegoś momentu pod prężnym kierownictwem Zbigniewa Siwka. Dziekański wówczas również pomagał przy remoncie. W ciągu roku remont został ukończony i po kilkuletniej przerwie 28 października 1980 roku oficjalnie został otwarty klub Pod Filarami. Krótko po rozpoczęciu działalności klubu Bogusław Dziekański przejął pałeczkę od Zbigniewa Siwka, który powrócił do swych zamiłowań plastycznych. Zaczął się etap wychowywania sobie publiczności i budowania dzisiejszej renomy klubu.
Nim Bogusław Dziekański (na zdjęciu po prawej stronie) zdążył się dobrze rozpędzić, w 1981 roku ogłoszono stan wojenny. Pozamykane lokale, godzina milicyjna, zakaz wyjazdów poza miejsce zameldowania bez specjalnych przepustek. Filary formalnie były klubem ZSMP i nie zostały zamknięte.
Oprócz słuchania muzyki, co jakiś czas pod naciskiem bywalców zdarzały się też tańce. W końcu jazz był kiedyś muzyką taneczną.
Olbrzymią niespodzianką w 1993 roku okazał się też koncert grupy Krzysztofa Popka i Volkera Grevego, z którymi gościnnie zagrał Ed Schuller.
Od dawna widownia upominała się o nowe krzesła dla klubu, bo stare przypominały skocznie narciarskie, z których człowiek się ześlizgiwał. Walka o krzesła była długa. 6 lipca 1995 roku do klubu przyszło pismo z Urzędu Miasta o takiej treści: (...) Zarząd Miasta rozpatrzył wniosek o dotację zakupu krzeseł i końcówek mocy do nagłośnienia. Postanowiono dofinansować kwotą 1500 zł zakup wzmacniaczy mocy. Zakup krzeseł zostanie ujęty w planie budżetu na 1996 rok. Kiedy udało się wreszcie wymienić krzesła, widownia nie posiadała się z radości a Dziekański z Kazimierzem Furmanem opili to wielkie wydarzenie szampanem.
Jedno z ostatnich zdjęć przed kolejnym wielkim remontem. W 1996 roku remont wymuszony został przez strażaków. Na trzynaście kontrolowanych parametrów klub w każdej pozycji miał zero punktów. Najbardziej newralgicznym punktem była drewniana boazeria. Groziło nawet zamknięcie klubu. Bez żadnej gwarancji pozyskania pieniędzy na remont, pod koniec 1996 roku rozpoczęło się opróżnianie klubu z mebli i urządzeń.
Od 2 stycznia 1997 zaczęła działać Filary Jazz Gruz Group, czyli Bogusław Dziekański, Wojtek Karnat, reszta personelu i Kazimierz Furman, jako czynnik społeczny. Zdzierali łatwopalną boazerię, odkuwali tynki, robili to, co było konieczne, aby mogły wejść ekipy remontowe, gdy tylko pojawią się jakieś pieniądze. Pieniądze pojawiły się w marcu. Najpierw trzeba było postawić dwa nowe, cieńsze filary w takich miejscach, by mniej przeszkadzały publiczności, a następnie wyburzyć jeden okrągły filar przed sceną.
Bogusław Dziekański za punkt honoru sobie przyjął, żeby w okresie remontu nie zawieszać działalności koncertowej. - Nie po to przez tyle lat pracowałem na markę Filarów, żeby teraz remont miał być przeszkodą - mówił. Wymyślił cykl Jazz na Gruzach i już w styczniu 1997 roku odbył się pierwszy koncert w remontowej scenerii. Ani muzykom ani publiczności to nie przeszkadzało. Kto mógł, siadał na krześle, kto nie załapał się na krzesło, siadał na desce położonej na cegłach, na pojemnikach z farbami, na zrolowanych wykładzinach. Było barwnie i wesoło. Na górnej fotografii koncert z marca 1997 roku. Gra Marek Piątek i Bernard Maseli, a na dolnej fotografii stoją od lewej Piotr Baron, Bogusław Dziekański, Tomasz Szukalski i Maciej Sikała.
Fot. Zenon Kmiecik
W kwietniu gwoździem wieczoru przy okazji jednego z koncertów były wybory Miss na Gruzach. Z dużym przymrużeniem oka, bo chodziło przecież o zabawę. Wybiegiem dla pretendentek do tytułu miss była sterta rigipsów. Tytuł Miss na Gruzach jednomyślnie publiczność przyznała Uli Kmiecik, żonie filarowego fotografa Zenona Kmiecika. Ula może nie miała typowej figury modelki, ale za to ile uroku osobistego i poczucia humoru.
Fot. archiwum klubu
Fot. archiwum klubu
8 października 1998 roku klub ponownie otworzył podwoje dla wszystkich. W klubie goście powtarzali: "Dziekański jest jak Kazimierz Wielki: zastał klub drewniany, a zostawi murowany". Wygląd klubu po tym generalnym remoncie ładnie spuentował Marek Karewicz, mówiąc do Dziekańskiego - No, prezes, teraz możesz tu największych zapraszać.
Fot. Daniel Adamski
Fot. Daniel Adamski
Tak do dziś wygląda Jazz Club Pod Filarami. Wszystkie opisane wydarzenia z historii istnienia Filarów pochodzą z monografii Doroty Frątczak, która została wydana w 2010 roku z okazji 30-lecia klubu.
Fot. Daniel Adamski
W tym sezonie, od 16 października trwa cykl koncertów z okazji obchodów 35-lecia istnienia Jazz Clubu Pod Filarami. Pierwszy dał występ Walk Away feat. Dean Brown i prawie co tydzień występowały zespoły z tej właśnie okazji. Grał zespół Entropy, Wojtek Pilichowski Trio, Laboratorium, Wanda Johnson z USA, Leszek Kułakowski - Looking Ahead, Przemysław Raminiak Quartet, Piwnica Pod Baranami, Czesław Śpiewa Solo Act, The Flash, a jako ostatni z tego cyklu, 18 grudnia, o godz. 19.30 odbędzie się koncert Levandek Old Stars (na zdjęciu). Jest to muzyczny powrót do kwartetu Zbigniewa Lewandowskiego z początku lat 80-tych XX wieku. Levandek Old Stars to kwartet w składzie: Jerzy Główczewski - as, ss, Janusz Skowron - key, Krzysztof Ścierański - gb, Zbigniew Lewandowski - dr. Koncert rozpocznie Krzysztof Ścierański występem solo na gitarze basowej. - Gościem specjalnym koncertu będzie legenda polskiego saksofonu, krakowianin Janusz Muniak. Jedną z niespodzianek będzie gorzowianin, który stanie u boku gwiazd polskiego jazzu. Kto? Przyjdź i zobacz. Zapowiada się długa jazzowa noc - zaprasza Bogusław Dziekański. Bilety: 40 zł z rezerwacją miejsca przy stoliku, 20 zł bez rezerwacji, 10 zł szkolny/studencki Rezerwacja na: bilety@jazzfilary.pl
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze