To książę Witold po wyprawie na Złotą Ordę sprowadził i osiedlił koło Wilna liczną grupę Tatarów z rodzinami, nadając im wioski, prawa i wolności. Adam Naruszewicz tak potem pisał: "od tych Tatarów wzięło początek w Litwie waleczne i wierne zawsze Rzeczypospolitej plemię". I od nich wzięli się również nasi gorzowscy Tatarzy, którzy osiedlili się po wojnie w Gorzowie, na Janicach, które do dziś nazywane są Tatarskimi Górkami. Na zdjęciu Tatarzy stoją przed swoimi domami przy ul. Sadowej.
Po wojnie pochodząca głównie z okolic Nowogródka społeczność tatarska nie chciała zamieszkać w obcym mieście o osiedlili się właśnie na jego obrzeżach, w rejonie dzisiejszych ulic Żniwnej, Sadowej (Strumykowej) lub Krzywej.
W tej spokojnej, wiejskiej dzielnicy zajmowali się ogrodnictwem i hodowlą. Tu również obchodzili swoje święta i obrzędy. (Na zdjęciu: Święto Ofiarowania - Kurban-Bajram, z prawej imam Bekir Rodkiewicz) Choć byli wyznawcami islamu, to przecież nie byli traktowani jako obcy, ani egzotyczni. Tak, jak i większość mieszkańców powojennego Gorzowa byli przecież Kresowianami, repatriantami ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej.
Z okazji swoich świąt Tatarzy przygotowują zwierzęta na obrzędu. Osiedle Janice, ul. Sadowa, dawnej nazywającej się Strumykowa.
Gorzowska społeczność tatarska była na tyle liczna, że istniała tu Muzułmańska Gmina Wyznaniowa. Początkowo przyjeżdżał imam Selim Safarewicz, potem jego obowiązki przejął Bekir Rodkiewicz (na zdjęciu), a gminie muzułmańskiej przewodniczyli Ibrahim Miśkiewicz, a potem jego syn Aleksander Miśkiewicz. Na zdjęciu stoi Bekir Rodkiewicz.
A od 1993 r. ostatnią przewodniczącą Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej była Rozalia Aleksandrowicz, postać znana w Gorzowie, radna, właścicielka najpierw baru Maleńki, potem kawiarni "U Róży", słynących z kultowych rurek z bitą śmietaną. Po jej rezygnacji, a następnie śmierci w 2008 r. działalność gminy zawieszono. Fotografia baru Maleńki okresu ok. 1973-74 r. Za ladą stoi Rozalia Aleksandrowicz.
Fot. Ze zbiorów WiMBP im Z. Herberta w Gorzowie
W tym roku mija 70 lat osadnictwa tatarskiego na Ziemiach Zachodnich. Z tej okazji w Gorzowie odbędzie się w dniach 6-7 października konferencja ?Tatarzy w Polsce po 1945 r. Tatarska tożsamość wobec asymilacji? pod honorowym patronatem Tomasza Miśkiewicza, Muftiego Rzeczypospolitej Polskiej, przewodniczącego Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego - Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP.
Organizatorami konferencji są Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jakuba z Paradyża, Muzułmański Związek Religijny, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Herberta. oraz DKF Megaron..
70-lecie osadnictwa tatarskiego w Bibliotece Herberta odbędą się w środę, 7 października. Wykłady w ramach konferencji" Tatarzy w Polsce po 1945 r. Tatarska tożsamość wobec asymilacji. Podczas wykładów i paneli o problematyce związanej z tożsamością polskich Tatarów, ich obecnością w życiu społecznym i politycznym będą mówili naukowcy i specjaliści oraz przedstawiciele Muzułmańskiego Związku Religijnego. Reprezentowane będę uczelnie m.in. z Białegostoku, Gorzowa, Olsztyna, Poznania, Torunia i Warszawy.
Fot. Grażyna Kostkiewicz-Górska / WiMBP im Z. Herberta w Gorzowie
Tak dziś wygląda ul. Sadowa na os. Janice. Po lewej widać domy Tatarów, które rozpoznać można było na ich starych fotografiach.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze