W technice batikowo-pisakowej pierwszą nagrodę otrzymała pani Aleksandra Charko, która jajka na konkurs wysłała z Nowotek (okolice Elbląga). Zaprezentowała na swoich pisankach wzory z Sokalskiego. Konkurs Pisanek im. Michała Kowalskiego organizowany przez Muzeum Lubuskie to największy konkurs pisankarski w Polsce i z najdłuższa tradycją. Wymyślił go nieżyjący już znany działacz Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (dziś Związek Ukraińców w Polsce) Michał Kowalski, który podczas akcji "Wisła" wysiedlony został z okolic Krynicy i znalazł się w Gorzowie.
Drugie miejsce otrzymała Wiesława Żytkiewicz z Tułowic. Zastosowała motywy wołyńskie i huculskie. Typowe pisanki wykonuje się w technice batikowo-pisakowej i batikowo-szpilkowej. W tej pierwszej "pisze się" za pomocą wosku specjalnym lejkowatym pisakiem. Miejsc, gdzie wosk przykrywa skorupkę, nie można barwić. Powtarzając proces, można uzyskać wielobarwne pisanki. Technika była bardziej rozpowszechniona na Wschodzie. W Polsce częściej używano metody szpilkowej, czyli nanoszenia wosku za pomocą szpilki.
W technice batikowo-pisakowej jury nie przyznało trzeciego miejsca. Wyróżnienie otrzymał Piotr Jakubowski z Bielska Podlaskiego. Do jajek wykorzystał motywy z Północnego Podlasia.
Kolejna technika brana pod uwagę w konkursie to technika batikowo-szpilkowa. Pierwsze miejsce otrzymała pani Teresa Drapała z Tychów. Użyła motywów krakowskich. Zygmunt Gloger pisał: "Zwyczaj malowania jaj wielkanocnych był powszechny w narodzie. Farbują jaja w brezylii czerwonej i sinej, w odwarze z łupin cebuli, z kory dzikiej jabłoni, listków kwiatu malwy, kory olszowej, z robaczków czerwcem zwanych, w szafranie, krokoszu itd. Rysują jajko rozpuszczonym woskiem, aby farba miejsc powoskowanych nie pokryła (...). Jako narzędzi do pisania używają szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek".
Drugie miejsce trafiło dla pani Anny Frańczuk z Olsztyna. Pisanki wykonała przy pomocy zastosowania motywów łemkowskich ze wsi Wysowa i Brunary. Rodowód pisanek jest jeszcze pogański, choć obecnie są symbolem chrześcijańskim łączącym budzącą się do życia przyrodę ze Zmartwychwstaniem. Najstarsze znalezione na terenie Polski pisanki pochodzą z X w. Zakopane pod węgłem domu miały zapewnić domownikom pomyślność, życie bez kłopotów i kataklizmów.
Trzecie miejsce otrzymał pan Jan Wanatko z Zielonej Góry za umiejętne wykorzystanie motywów łemkowskich ze wsi Ropica Ruska. Jak wykonać czterokolorową pisankę? Anna Nakoneczna opowiadała "Wyborczej": najpierw na białym jajku pisakiem maczanym w gorącym wosku maluje wzory, które na końcu będą mieć kolor biały. Następnie wkłada się do żółtej farby na pół godziny. Potem pisakiem z gorącym woskiem maluje wzory, które mają zachować żółty kolor. Wkłada na pół godziny jajko do czerwonego barwnika z wygotowanych łusek cebuli, lub wywaru z krokusów. I tak powtarza z każdym następnym kolorem. Na czerwonych jajach maluje woskiem wzory, które mają być czerwone. Wkłada jaja do garnka z czarną farbą z wywaru z kory dębowej lub trocin dębowych. Następnie suszy jajko i wkłada do gorącego piekarnika na szmacianej podkładce, by wosk się stopił. Wyjmuje gorące jaja ociekające woskiem, wyciera i mamy piękne, błyszczące, czterokolorowe pisanki.
Wyróżnienie w tej samej kategorii otrzymała pani Dorota Szalwa z Szaroszęcina (woj. podkarpackie). Zastosowała motywy podkarpackie.
W technice drapanej pierwsze miejsce zajęła Elżbieta Krupa z Gorzowa.
Nadesłane pisanki oceniało jury w składzie: przewodniczący komisji dr Mirosław Pecuch, etnograf z Muzeum Lubuskiego w Gorzowie, mgr Lidia Świątkowska, przewodnicząca gorzowskiego koła Zjednoczenia Łemków, mgr Irena Boruszczak-Hubiak, zastępca przewodniczącego gorzowskiego koła Związku Ukraińców w Polsce, mgr Grażyna Kostkiewicz-Górska, etnograf z Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie, mgr Hanna Błauciak, etnograf z Miejskiego Centrum Kultury w Gorzowie, mgr Lech Dominik, artysta fotograf z Muzeum Lubuskiego w Gorzowie.
Drugie miejsce otrzymuje pani Rozalia Duda z Główczyc za jej motywy huculskie. Charakteryzują się one precyzją wzorów i bardzo drobnym wzorem geometrycznym, czasem z użyciem motywów roślinnych czy zwierzęcych. To są najprecyzyjniejsze pisanki na całej Słowiańszczyźnie. Zresztą Huculszczyzna to kraj artystów, słynie z rękodzieła drewnianego, haftu. Takie wzory, zwłaszcza w diasporze, funkcjonują trochę jako synonim pisanki ukraińskiej. To tak jak strój krakowski dla Polonii jest synonimem polskiego stroju ludowego - tłumaczy dr Mirosław Pecuch, etnograf.
Trzecie miejsce trafiło w ręce Pauliny Pieluszczak z Trzebicza (koło Drezdenka). Autorka użyła motywów własnych z elementami opolskich kroszonek.
Wyróżnienie otrzymał pan Henryk Pieluszczak z Trzebicza (koło Drezdenka), który wydrapał motywy zwierząt z Puszczy Noteckiej.
Wyróżnienia specjalne przyznano w technikach mieszanych. Pierwsze otrzymała Lucyna Jacek z Dukli, która zaprezentowała stylizowane motywy łemkowskie.
Autorką tych ozdobionych jajek jest Olga Paleczna z Gliwic. Wykorzystała motyw kurpiowski w technice oklejanki sitowiem. Wystawę pisanek, które brały udział w tegorocznym konkursie, można do końca kwietnia oglądać w Muzeum Warty Spichlerz przy ul. Fabrycznej.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze